Vượt lên hoàn cảnh, Nguyễn Trung Kiên đã trở thành thủ khoa Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội năm 2013. (Ảnh: Văn Chung)

Số phận éo le

Ở chàng thủ khoa có dáng vóc nhỏ bé, nặng chỉ 38kg là một nghị lực đáng khâm phục. Gia đình Nguyễn Trung Kiên (thủ khoa Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội 2013) rất nghèo, quanh năm chỉ trông vào mấy sào ruộng thuê. Năm 2002, trong lúc sang đường em gái Kiên bị tai nạn giao thông. Sau tai nạn ấy, đầu óc em trở nên không bình thường.

Bố Kiên, sau trận ốm thập tử nhất sinh năm 1996 đã mắc bệnh tâm thần, luôn cần có người chăm sóc. “Nhiều lần bố trốn nhà đi đến vài ngày mới về. Mẹ con em và mọi người vừa đi tìm, vừa gào khóc gọi bố, chỉ sợ ngộ nhỡ bố không may…” – Kiên xúc động nhớ lại.

Mẹ Kiên sức khỏe kém, lại gặp phải tai nạn năm 2012, mất hơn nửa năm mới đi lại được. Nhà có hai anh em, Kiên là con trai lớn nhưng bố mẹ không đủ điều kiện nên phải gửi em cho ông bà ngoại và cậu mợ nuôi từ lúc 5 tuổi.

Gia đình ông bà chỉ cách nhà Kiên hơn 1km nên em thường xuyên về nhà nấu cơm, dọn dẹp giúp mẹ. Ngày mùa, như bao bạn bè, Kiên cũng lao vào gặt lúa, làm màu giúp mẹ.

Thương cháu khó khăn mà lại rất chăm học, cậu mợ thay cha mẹ lo cho Kiên học hành nên người. Hiểu hoàn cảnh của mình, Kiên càng cố gắng học tập để vươn lên.

Đang dốc sức cho kỳ thi ĐH thì giữa tháng 6/2013, Kiên nhận tin bố bị tai nạn giao thông. Bỏ dở việc học, Kiên vào viện chăm bố 4 ngày liên tục. Nhưng bố đã bỏ 3 mẹ con ra đi mãi mãi.

“Lúc ấy em thực sự suy sụp, không muốn tiếp tục học nữa. Em muốn ở nhà hay kiếm việc làm thêm nuôi mẹ và em. Mẹ khóc, ôm em động viên con phải ráng học tốt. Như vậy, bố ở nơi xa xôi mới an lòng. Mẹ mong em không được gục gã vì mẹ và em gái còn ở lại” – Kiên nhớ lại.

Vượt lên nghịch cảnh

Thầy Nguyễn Xuân Vinh, giáo viên chủ nhiệm lớp 12A1, Trường THPT Lý Thường Kiệt cho biết: “Kiên là học sinh giỏi toàn diện. Em học đều tất cả các môn và luôn đứng trong tốp đầu của lớp về thành tích học tập. Ở em luôn toát lên ý chí, tinh thần học tập rất tốt. Dù trời mưa gió hay giá rét đến đâu em đều đi học chuyên cần và đến từ rất sớm để ôn bài...”.

Suốt 3 năm học THPT Kiên đều là học sinh giỏi. Điểm trung bình lớp 12 của Kiên môn Toán là 9,1; môn Hoá học 9,5; môn Vật lý 9,7.

Với 25,5 điểm Nguyễn Trung Kiên học sinh Trường THPT Lý Thường Kiệt (TP.Bắc Ninh) trở thành thủ khoa Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội (khối A) năm 2013. Em cũng đỗ Trường ĐH Nông nghiệp I Hà Nội với 25 điểm, khối B.

Với thành tích và nỗ lực trong học tập, cuộc sống, Kiên vừa được chọn là một trong 40 gương mặt Thủ khoa nhận học bổng Nâng bước thủ khoa 2013 do Quỹ hỗ trợ và phát triển sinh viên - Trung ương Hội sinh viên Việt Nam và Trung tâm hỗ trợ và phát triển sinh viên Việt Nam tổ chức.

Sau khi thi đại học xong, trong thời gian chờ kết quả, Trung Kiên lập tức đi tìm việc làm thêm. Em được nhận vào làm lại một xưởng may gia công với công việc cắt chỉ thuê, thu nhập 60 ngàn đồng/giờ.

Vậy là trong suốt những tháng hè oi bức, Kiên chăm chỉ làm thêm kiếm tiền. Tới nay, chàng Thủ khoa đã dùng số tiền kiếm được để trang trải chi phí mua sách vở, vật dụng cần thiết cho việc nhập học ở cơ sở của Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội tại Hà Nam.

Kiên cho hay: “Đợi ổn định việc học, em sẽ tiếp tục kiếm việc làm thêm và dần tự lập. Em biết nhiều người đã cố gắng vì em nên em càng phải nỗ lực hơn nữa”. Chàng thủ khoa chia sẻ rằng sẽ dùng số tiền học bổng nhận được để học thêm Tiếng Anh, nâng cao trình độ giao tiếp của mình.

Hỏi về ước mơ, Kiên tâm sự: “Sau này em sẽ cố gắng học tốt để trở thành kỹ sư điện tử truyền thông, có một công việc tốt để phụng dưỡng, chăm sóc mẹ và em gái còn đau yếu”.

• Văn Chung

A.P

VietNamNet đã có cuộc trao đổi và trò chuyện với ông Lee Hyun-sung – TGĐ Xinapse Việt Nam. Đây là công ty top đầu tại Hàn Quốc về phát triển, ứng dụng trí tuệ nhân tạo nhằm cải thiện khả năng giao tiếp. Vị chuyên gia đã chia sẻ nhiều góc nhìn về thị trường AI Việt Nam, đồng thời hé lộ về những dịch vụ chưa từng xuất hiện sẽ có mặt tại Việt Nam nhờ công nghệ tái tạo giọng nói ảo. 

Chào ông Lee Hyun-sung. Với nhiều người Việt, Xinapse vẫn là cái tên còn khá xa lạ. Trước hết, ông có thể giới thiệu về Xinapse được không?

Xinapse là công ty khởi nghiệp chuyên về các giải pháp tạo sinh dựa trên AI (Generative AI-based) được thành lập vào năm 2017 tại Hàn Quốc. Thông qua AI tạo sinh, Xinapse phát triển công nghệ riêng giúp tạo ra văn bản, hình ảnh và video gốc dựa trên các thông tin cơ bản của một người.

Xinapse đã đăng ký 22 bằng sáng chế về việc sử dụng giọng nói do AI tạo ra trên nhiều phương tiện, bao gồm sách nói, quảng cáo, vũ trụ ảo metaverse và các lĩnh vực liên quan. Chúng tôi là công ty đầu tiên thực hiện thương mại hóa dịch vụ giọng nói ảo, giọng nói tổng hợp AI ra thị trường. 

Sản phẩm chủ đạo của Xinapse là các máy tổng hợp hội thoại để tạo chatbot, máy tổng hợp giọng nói để tạo giọng nói ảo, ghi nhãn dữ liệu, nền tảng di động, sách nói, các dịch vụ sản xuất và phân phối video giọng nói ảo.

Vì sao Xinapse quyết định mở văn phòng tại Việt Nam và tuyển dụng các chuyên gia AI người Việt? 

Xinapse ra mắt Việt Nam vào ngày 29/11 và có kế hoạch mở rộng thị trường tại đây thông qua việc thành lập liên doanh. Chúng tôi đang tìm cách kết hợp những công cụ AI khác nhau để tạo ra các trường hợp sử dụng tại Việt Nam. Công ty đặt mục tiêu phát triển và mở rộng dữ liệu giọng nói tiếng Việt của các vùng miền, đồng thời mang lại nhiều cơ hội việc làm.

Việt Nam được biết đến là trung tâm về gia công phần mềm CNTT. Do đó, chúng tôi có kế hoạch đầu tư hình thành một đội ngũ nhân lực trẻ tại Việt Nam; tuyển dụng những tài năng trẻ để triển khai hoạt động kinh doanh, ghi/dán nhãn dữ liệu.

Chúng tôi cũng có thể hợp tác với các công ty phát triển công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói của Việt Nam để tạo ra một thị trường AI rộng lớn hơn bằng cách ứng dụng công nghệ của nhau.

Máy nói của Xinapse mới hỗ trợ tiếng Hàn và tiếng Anh, nguyên nhân đặc biệt gì khiến Tiếng Việt được lựa chọn là ngôn ngữ thứ 3, thưa ông?

Xinapse có kế hoạch thu thập và gắn nhãn dữ liệu giọng nói tiếng Việt để đưa vào máy nói AI. Bằng cách này, người dùng tại Việt Nam có thể tạo ra giọng nói ảo tiếng Việt chất lượng cao, không phụ thuộc vào khả năng nói tiếng Việt của họ.  

Chúng tôi chọn tiếng Việt là ngôn ngữ thứ ba cho máy nói vì nhận thấy mức độ tăng trưởng ấn tượng của thị trường giáo dục tư thục tại Việt Nam. Chúng tôi có thể tạo ra sách nói với giọng đọc của cha mẹ cho các em nhỏ bằng tiếng Việt, tiếng Hàn hoặc tiếng Anh ngay cả khi họ không biết ngoại ngữ.

Không chỉ phục vụ thị trường Việt Nam, sản phẩm này còn có thể cung cấp cho những ai có nhu cầu học tiếng Việt tại Hàn Quốc và các nước nói tiếng Anh.

So với tiếng Anh và tiếng Hàn, việc dạy cho AI biết tiếng Việt có khó không? Xin ông cho biết chi phí cho việc dạy tiếng Việt ra sao và tốn bao nhiêu để đào tạo AI biết tiếng Việt?

Để giúp AI học tiếng Việt, thu thập, xây dựng dữ liệu giọng nói là công việc quan trọng và phải làm đầu tiên. Những công ty phát triển AI như chúng tôi phải bỏ ra số tiền đầu tư ban đầu rất lớn để xây dựng phòng thu âm, thiết bị ghi âm, chi phí nhân lực cho các nhà cung cấp dữ liệu giọng nói, đầu tư máy chủ, nhân công xử lý dữ liệu…

Ở Việt Nam, việc biến văn bản thành giọng nói không phải là điều mới mẻ. Google và một số startup nội đang làm khá tốt điều đó. Vậy ông làm sao để "lấy trứng chọi đá"?

Google và các công ty khác có thể được biết đến rộng rãi trong việc triển khai công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói. Điểm khác biệt là họ tập trung vào các giải pháp và mô hình phổ biến, trong khi chúng tôi vừa cung cấp dịch vụ phổ biến, vừa cá nhân hóa chúng theo yêu cầu của người dùng. 

Xinapse đang phát triển công nghệ có thể tạo ra đoạn hội thoại từ người đã khuất hoặc người ảo nhờ vào công nghệ giọng nói ảo AI. Nếu bạn có video hoặc file ghi âm của người đã khuất, chúng tôi có thể trích xuất giọng nói, tổng hợp lại và cho AI học. Sau đó, tạo ra một giọng nói ảo có thể tái tạo giọng nói của người đã khuất.

Từ công nghệ này, có thể phát triển các dịch vụ gửi tin nhắn thoại của người đã khuất cho người thân trong gia đình hàng năm hay gửi tin nhắn chúc mừng đám cưới cho con cái họ.

Bên cạnh đó, việc sản xuất các nội dung như hát, đọc, phát biểu chúc mừng với giọng của những người nổi tiếng đã qua đời cũng có nhiều tiềm năng phát triển.

Xin cảm ơn ông!